Skupština HNK
Ukratko o historiji
Skupština Hercegovačko-neretvanskog kantona nosilac je zakonodavne vlasti u Kantonu. Konstituisana je 1996. godine i tada je brojala 50 poslanika.
Amandmanima na Ustav HNK broj poslanika se smanjio na 30 koji se biraju na općim i neposrednim izborima, tajnim glasanjem na cijelom teritoriju Kantona, u skladu sa Izbornim zakonom Bosne i Hercegovine.
Skupština je jednodomna i poslanici se biraju po predstavničkom principu , ali ima ugrađene i mehanizme zaštite vitalnog nacionalnog interesa.
Poslanici
Skupština Hercegovačko-neretvanskog kantona je zakonodavno tijelo Kantona koje se sastoji od jednog doma i broji 30 poslanika čiji mandat traje četiri godine. Poslanike u zakonodavnom tijelu kantona biraju birači na demokratskim i neposrednim izborima, tajnim glasanjem, na cijelom području kantona. Svaki birač može biti biran za kantonalnog poslanika. Skupština Hercegovačko-neretvanskog kantona prvi put bit će sazvana najkasnije deset dana nakon objavljivanja rezultata izbora.
Ovlasti
Skupština ima sljedeće nadležnosti:
a) Priprema i dvotrećinskom većinom usvaja Ustav Kantona,
b) Donosi zakone i ostale propise za izvršavanje kantonalnih nadležnosti propisane Ustavom Federacije Bosne i Hercegovine,
c) Usvaja budžet kantona i donosi zakone o oporezivanju i na druge načine osigurava potrebno finansiranje,
d) Dvotrećinskom većinom potvrđuje imenovanje Vlade Kantona,
e) Donosi Poslovnik Skupštine,
f) Bira poslanike Kantona u Dom naroda Parlamenta Federacije iz reda zastupnika Skupštine, u skladu sa Ustavom Federacije Bosne i Hercegovine,
g) Obavlja ostale poslove iz svog djelokruga kao i one koje su joj povjerene.
O Kantonu
Hercegovačko-neretvanski kanton (HNK) je federalna jedinica u sastavu Federacije Bosne i Hercegovine i smještena je na jugozapadnom dijelu Bosne i Hercegovine, sa sjedištem Vlade i Skupštine u gradu Mostaru. Službeni jezici su bosanski, hrvatski i srpski , a pisma latinica i ćirilica. Susjedna područja HNK su Srednjobosanski kanton na sjeveru, na sjeveroistoku Kanton Sarajevo, sjeverozapadu Kanton 10 i zapadu Zapadnohercegovački kanton. Susjedno područje HNK na istoku je entitet Republika Srpska, a na jugozapadu Republika Hrvatska. Područje HNK uključuje 9 jedinica lokalne samouprave i to: Grad Čapljina, Čitluk, Jablanica, Grad Konjic, Grad Mostar, Neum, Prozor-Rama, Ravno i Grad Stolac.
HNK zauzima površinu od 4.401 km2 , odnosno 16,85% teritorije FBiH ili 8,59% teritorije Bosne i Hercegovine. Gustina naseljenosti HNK-a je 50,4 stanovnika po km2, čime se HNK svrstava u rjeđe naseljene kantone s obzirom da je prosječna gustina naseljenosti Federacije BiH 83,7 stanovnika po km2. Područje HNK-a nije podjednako naseljeno, pa tako općina Čitluk i Grad Čapljina imaju najgušću naseljenost sa 100 stanovnika po km2, a potom Grad Mostar sa 90 stanovnika po km2. S druge strane, najslabije naseljene jedinice lokalne samouprave su općina Ravno sa 9,7 stanovnika po km2 i općina Neum sa 20,7 stanovnika po km2.
Tablica 1. Gustina naseljenosti po gradovima/općinama u HNK, 2013. godina
Naziv grada/općine | Površina u km2 | Broj stanovnika | Gustina naseljenosti |
Čapljina | 256 | 26.157 | 102,2 |
Čitluk | 181 | 18.140 | 100,2 |
Jablanica | 301 | 10.111 | 33,6 |
Konjic | 1169 | 25.148 | 21,5 |
Grad Mostar | 1175 | 105.794 | 90,0 |
Neum | 225 | 4.653 | 20,7 |
Prozor-Rama | 477 | 14.280 | 29,9 |
Ravno | 331 | 3.219 | 9,7 |
Stolac | 286 | 14.502 | 50,7 |
Ukupno | 4.401 | 222.004 | 50,4 |
Prirodne i geografske karakteristike ovog područja su raznovrsne, od plodnih, prostranih polja i nepreglednih pašnjaka, rijeka i jezera pa do vjekovnih listopadnih i zimzelenih šuma i pružaju obilne mogućnosti za život i privredni razvoj zasnovan na poljoprivrednoj proizvodnji, stočarstvu i drvnoj industriji. Na sjeveru HNK-a prevladava umjereno kontinentalna, na planinama planinska, a na jugu mediteranska klima. Ekološki čista i nedirnuta priroda, geografski položaj i blizina i dobra saobraćajna povezanost bitni su faktori za privredni prosperitet ovog kraja.
U geografsko-saobraćajnom smislu, HNK je raskrsnica dva osovinska komunikaciona pravca – regionalnog, državnog, međudržavnog (BiH-RH) i evropskog karaktera – što determiniše sadašnju, ali određuje i buduću poziciju Hercegovine u ovom dijelu Evrope. Oba pravca su podjednake važnosti, ali se onom osovine sjever – jug daje veći prioritet. Ta veza mora i kopna, dolinom Neretve, je završni dio vertikale evropskih komunikacija iz poznatog Koridora Vc (Baltik-Adriatik). Druga osovina, Jonski pravac, slijedi obalu Jadranskog mora i povezuje Evropu preko Balkana s Bliskim istokom. Cestovna mreža veže region sa susjednim državama Hrvatskom i Crnom Gorom i nadalje sa ostatkom Evrope. Mreža željeznice veže Mostar sa Sarajevom i s lukom Ploče na Jadranskoj obali u Hrvatskoj, koja je izgrađena posebno da služi potrebama Bosne i Hercegovine i koja predstavlja prirodni transportni ulaz i izlaz za državu, ali i za region.
Vazdušni saobraćaj u regionu funkcioniše preko jedinog regionalnog aerodroma u Mostaru koji se nalazi u južnoj mostarskoj kotlini, u naselju Ortiješ, samo 6 km od središta Mostara.
HNK, sa svojim prirodnim parkovima, brojnim prirodnim ljepotama i kulturno-historijskim spomenicima ima veliki turistički potencijal.
Grb HNK
Grb Hercegovačko-neretvanskog kantona je štitastog oblika. Gornji dio je svjetlije plave boje i zauzima jednu trećinu dužine grba. U sredini gornjeg dijela nalazi se zlatnožuto sunce sa devet krakova (zraka). Poluprečnik sunca jednak je dužini krakova sunca i njihova dužina zajedno zauzima dvije trećine dužine gornjeg dijela grba. Donji dio grba je tamnije plave boje i zauzima dvije trećine dužine grba. U donjem dijelu grba nalaze se tri vodoravne, paralelne, valovite bijele crte čija se dužina smanjuje proporcionalno prema donjem dijelu grba. Grb je optočen trakom zlatnožute boje. Krajnje tačke grba su kao tačke jednakostraničnog trougla.
Zastava HNK
Zastava Hercegovačko-neretvanskog kantona je pravougaonog oblika sa odozgo prema dolje vodoravno poredanih pet proporcionalnih polja jednake veličine: crvene, bijele, plave, bijele i zelene boje. U sredini zastave nalazi se grb Hercegovačko-neretvanskog kantona. Grb je smješten tako da počinje i završava na sredini polja bijele boje. Odnos širine i dužine zastave je 3:5.